- نویسنده: امید حسینی
هنر منبت کاری در ایران برای عموم مردم کشورمان شناخته شده است. بسیاری محصولات از این هنر بهره می برند. منبت کاری مبل و مصنوعات چوبی زیبای ویژه ایی به آنها می دهد.منبت کاری چوب یکی از هنرهای صنایع دستی محبوب کشورمان است که در شهرهای مختلف کشورمان مانند اصفهان و ملایر بصورت حرفه ایی و تجاری دنبال می شود.منبت کاری روی چوب جنبه زینتی داشته و برای زیباسازی مصنوعات چوبی در سطوح مختلف انجام می گردد. بسیاری از محصولات منبت مانند یک اثر هنری ارزشمند می باشند. اگر می خواهید بدانید منبت کاری چیست و اطلاعات بیشتری راجع به این هنر زیبای ایرانی بدانید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. منبت کاری هنر خلاقانه ایرانی و از محبوب ترین صنایع دستی کشورمان است.امروزه بسیاری از محصولات منبت کاری شده در فروشگاه صنایع دستی بفروش می رسند.آشنایی با هنر منبت کاری می تواند در شناخت و انتخاب بهتر مشتریان مفید باشد.طرح های منبت کاری معمولا با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه انتخاب می شود.منبت کاری اصفهان و ملایر شناخته شده و از رونق خوبی برخوردار می باشند در این شهر ها آموزش منبت کاری بصورت حرفه ایی انجام می گردد.تماس با واحد فروش: 09019277512
منبت کاری ,هنر ماندگار دست بر روی چوب
هنر منبت کاری، یکی از معروف ترین صنایع دستی ایران است. منبت یعنی هنرمند با ظرافت های خاص و مهارت کافی و با استفاده از ابزارهای مختلف، روی سطوح مختلف چوبی، نقش و نگارهایی را حکاکی می کند. کنده کاری روی چوب باید با ظرافت هر چه تمام تر انجام شود. این هنر را جزو هنرهای تجسمی و هنرهای تزئینی هم دسته بندی می کنند. در این هنر معمولاً سطوح چوبی، برجسته سازی می شوند تا در موارد مختلف به کار روند. انواع مبلمان چوبی لاکچری و سلطنتی که از مرغوب ترین انواع چوب ساخته شده اند و نقش و نگارهای برجسته را در قسمت دسته مبل، پایه مبل و تکیه گاه مشاهده می کنید، همگی نمونههایی از هنر منبت هستند.
هنر منبت کاری در ایران، جایگاه شناخته شدهای دارد. از چوب های مختلف برای خلق آثار هنری استفاده می شود. چوب هایی که برای منبت استفاده می شود باید دوام و استحکام لازم را داشته باشند و در طولانی مدت دچار پوسیدگی نشوند. چوب گردو و چوب گلابی معروفترین چوب ها برای منبت کاری هستند. تاریخچه منبت کاری در ایران نیز بسیار شناخته شده و شنیدنی است. از آن جایی که صنایع دستی منبت هنوز هم جایگاه ویژهای دارد، در این مطلب ابتدا نگاهی به تاریخچه آن خواهیم داشت و سپس در مورد موضوعات جانبی و نکات مهم برای خلق زیباترین آثار هنری صحبت می کنیم. در پایان نیز اشاره کوتاه داریم به نحوه راه اندازی کارگاه منبت و اینکه چگونه می توانید از این هنر صنایع دستی درآمد کسب کنید. لازم به ذکر است که صنایع دستی منبت کاری هم مانند سایر دستگاه صنایع دستی بومی اصفهان برای صادرات به کشورهای دیگر ایدهآل است. با طرح های خلاقانه مطمئناً می توانید بخشی از بازار را برای محصولات خود تصاحب کنید.
منبت کاری چوب
قدمت هنر منبت کاری در ایران به حدود ۱۵۰۰ سال پیش باز می گردد. برای اولین بار، آثار هنری منبت به صورت کنده کاری روی چوب برای ساخت دسته شمشیر، دسته نیزه یا سپرهای چوبی به کار می رفت. آثاری که از دوران مادها و هخامنشیان به دست آمده نشان می دهد که برای اولین بار در شهر ملایر این هنر استفاده می شده است. به تدریج از لوازم چوبی کنده کاری شده برای تزیینات خانه یا ساخت درب و پنجره هم استفاده می شده است. به همین دلیل است که شهرستان ملایر به عنوان مبدأ هنر منبت کاری در ایران به ثبت رسیده است.
تاریخچه هنر منبت کاری در جهان هم به اثبات رسیده است. شواهد و یافته های باستان شناسی نشان می دهند که حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد، کنده کاری روی چوب انجام می شده است. یکی از آثاری که این گفته را اثبات میکند، تندیس های چوبی است که در مصر کشف شده و قدمت آن ها به چندین هزار سال پیش باز می گردد. اولین و قدیمی ترین اثر منبت برای ساخت درب چوبی مسجد جامع عتیق شیراز به کار رفت که به قرن سوم هجری باز می گردد. همانند سایر هنرها و فرهنگ و ادبیات، دوران حکومت صفویان در ایران را میتوان به عنوان دوران شکوفایی هنر منبت معرفی کرد. رونق این هنر در اواخر حکومت زندیه و اوایل حکومت قاجاریه تقریباً دچار نزول درجه شد. اکنون در کشور ایران به این هنر به عنوان یک هنر جذاب برای ساخت وسایل دکوری و تزیینی و انواع مبلمان نگاه میشود.
تفاوت های خراطی , معرق و منبت کاری
شاید این سوال برای شما به وجود آمده باشد که تفاوت های هنر خراطی و معرق کاری با هنر منبت کاری چیست؟! تنها شباهت این سه هنر این است که با استفاده از تکه های چوبی، آثار هنری خلق می شود. در هنر معرق کاری، تکه های چوب در ضخامت باریک و با اندازه های کوچک برش داده می شود و در کنار هم قرار می گیرد. در حقیقت، هنر معرق کاری را می توان به یک هنر چیدمان پازل یا هنر چند تکه از انواع چوب نسبت داد. هنر خراطی تفاوت زیادی با هنر منبت کاری دارد. خراطی در حقیقت، برش یا کنده کاری چوب است به گونهای که یک محصول جدید و کاربردی تولید می شود.
در هنر خراطی با استفاده از ابزارهای مختلف، یک تکه چوب را به یک محصول قابل استفاده تبدیل می کنند. به طور مثال، از یک تکه چوب استوانهای میتوان شمعدان یا دسته مبل یا پایه آباژور ساخت. این در حالی است که در هنر منبت با استفاده از ابزارها، روی تکه چوب، کنده کاری انجام می شود تا نقوش برجسته ایجاد گردد. آثار هنری خراطی، معرق کاری و منبت کاری، هر سه جزو هنرهای تجسمی دسته بندی می شوند که به ذوق و خلاقیت و دقت زیادی نیاز دارند. زیباترین صنایع دستی چوبی را می توان با تکیه بر مهارت های این سه هنر خلق کرد.
منبت کاری روی چوب
طرح های منبت کاری، بی شمار و متنوع هستند و نمیتوان طرح خاصی را برای ایجاد هنر منبت معرفی کرد. هر چیزی که جنبه تزیینی داشته باشد می تواند به عنوان یک الگو یا طرح برای کنده کاری روی چوب استفاده شود. قدیمی ترین طرح که برای هنر منبت به کار می رفته است، گل و مرغ بوده که هم اکنون هم در هنرهای دیگر در صنایع دستی میناکاری، مینیاتور کاری، نقاشی تذهیب، نشانه هایی را می توان از آنها یافت.
طرح و نقش هایی که شامل گل ها و پیچک های در هم فرو رفته باشد یا خطوط منحنی را به نمایش میگذارد، جزئی جدایی ناپذیر از هنر منبت کاری هستند. شاید تاکنون نقش و نگارهایی که در آثار باستانی در خانه های تاریخی ایران در اطراف درب های ورودی یا طاقچه ها به کار رفته است را مشاهده کرده اید. همان طرح و نقش ها را میتوان برای منبت استفاده کرد. هر چه طرح ها خلاقانه تر باشد، جلوه های بصری این هنر، بهتر و بیشتر نمایان می شود.
منبت کاری روی چوب شامل طرح حیوانات، طرح چهره یا طرح طبیعت، ایده های دیگری هستند که میتوان صنایع دستی جذابی را با آنها خلق کرد. پس از اینکه کنده کاری روی چوب به پایان میرسد، سطح چوب برای محافظت شدن در برابر عوامل بیرونی با روغن مخصوص جلا داده می شود. تابلوهایی که با هنر منبت ساخته شده اند، در نوع خود، بی همتا و منحصر به فرد هستند. نمونه ای از هنر منبت را می توان طراحی ساخت میز و صندلی و مبلمان معرفی کرد. در قسمت های بعدی درباره هنر منبت کاری مبل صحبت می کنیم.
لوازم منبت کاری
برای هنر منبت کاری به ابزارها در انواع مختلف، سمباده برای پردازش سطح چوب و انواع چوب مرغوب نیاز است. برای اینکه آثار منبت، کیفیت، استحکام و دوام فوقالعادهای داشته باشد بهتر است از چوب گردو، چوب گلابی، چوب چنار و نارون، چوب راش یا چوب تبریزی یا چوب سفیده روسی استفاده کنید. از آنجایی که بسیاری از طرح های منبت با ظرافت خاصی اجرا می شوند، چوب باید مقاومت بالایی در برابر ضربه های ابزارهای منبت کاری داشته باشد. از میان انواع چوب، چوب های گلابی، چوب شمشاد و چوب عناب بسیار ایدهآل هستند چرا که تراکم بیشتری دارند.
ابزارهای منبت شامل انواع چاقوهای مخصوص با تیغه هایی به شکل های مختلف است. همچنین از قلم تراش، سوهان آهنی، کاغذ روغنی برای الگو کشی، گیره، میز مخصوص منبت، چکش پلاستیکی یا چکش چوبی، مغار منبت، گوژ و اره مویی استفاده می شود.تکه چوبی که قرار است هنر منبت کاری روی آن انجام گیرد روی میز کار قرار داده می شود. با استفاده از کاغذ پوستی و یک مداد سیاه، الگوی مورد نظر روی سطح چوب منتقل می گردد. میز کار برای هنر منبت باید بسیار مقاوم و بادوام باشد تا بتواند ضربات ناشی از فشار قلم تراش و مغار منبت را تحمل کند. هر چه طرح و نقش ها پیچیده تر باشند، زمان بیشتری را باید برای خلق آثار هنری منبت روی چوب اختصاص داد.
منبت کاری مبل
یکی از مهمترین جنبه های کاربردی هنر منبت کاری، ساخت مبلمان است. زیباترین نمونه های مبلمان در مدل های مبلمان راحتی یا مبلمان لاکچری را می توان با استفاده از این هنر اصیل طراحی کرد و ساخت.هنر منبت کاری برای لوازم دکوراسیون نظیر آینه ها یا مجسمه ها هم بسیار ایده آل است. طرح و نقش هایی که در کارگاه های مبل سازی برای دسته یا بدنه یا تکیه گاه مبل استفاده می شود در نوع خود بی نظیر هستند. کارگاه مبل سازی با تکیه بر هنر کنده کاری روی چوب می تواند محصولات منحصر به فردی را روانه بازار کند.در صورتی که فروشندگان مبلمان منزل در نمایشگاه های بین المللی شرکت کنند، می تواند این محصولات را به کشورهای خارجی نیز صادر نمایند.
کارگاه منبت کاری
راه اندازی یک کارگاه منبت کاری روش خوبی برای کسب درآمد از هنر است. برای اینکه کارگاه خود را راه بیندازید اول باید یک مکان استاندارد با فضای کافی در نظر بگیرید. از آنجایی که کار کردن با قطعات چوبی دردسرهایی را به همراه دارد، باید ایمنی کارگاه شامل اطفای حریق و تهویه مناسب فراهم شود. افرادی که برای کار کردن در کارگاه منبت استخدام می کنید باید در این کار مهارت و تجربه لازم را داشته باشند. همچنین با کار کردن با ابزار منبت آشنایی کامل را داشته و بتوانند طرح های خلاقانه را به خوبی اجرا کنند. در صورتی که طرح های تولیدی شما زیبا و منحصر به فرد باشد و روش های بازاریابی مناسبی را هم انتخاب کرده باشید، قطعاً به درآمد خوبی از هنر منبت کاری خواهید رسید.