- نویسنده: امید حسینی
قلمزنان معروف اصفهان در پی سال های طولانی توانسته اند این هنر اصیل ایرانی را زنده نگه داشته و آثار ماندگاری از خود بجای گذارند.هنر قلم زنی در اصفهان جایگاه ویژه ایی دارد و برای تولید صنایع دستی مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. البته قلم زنان معاصر کشورمان نیز در این زمینه تبحر زیادی دارند و آنها نیز آثار زیبایی ساخته و به بازار عرضه کرده اند. اساتید قلم زنی در شهرهای مختلف کشورمان مشغول به فعالیت و آموزش هستند تا هنر قلم زنی مسی برای نسل های آینده زنده نگه داشته شود. همچنین د سال های اخیر هنر قلم زنی در تهران نیز دنبال شده و هنرآموزان بیشتری تعلیم داده شده اند. قلمزنی اصفهان سبک خاص خود را داشته و این هنر در بین هنر قلمزنی شهرهای دیگر متمایز است. شیراز و تبریز از جمله شهرهای صاحب سبک دراین زمینه می باشند. با گشت و گذار در فضای مجازی می توانید با قلمزنان معروف اصفهان و آثار ماندگار قلم زنی شان آشنا شوید. همچنین امروزه خرید قلمزنی براحتی از طریق سایت و اپلیکیشن فروشگاه صنایع دستی اصفهان انجام می گردد.قلمزنی های اصفهان با سبک مشخص و بیشتر در قالب طرح های گل ومرغ انجام می گردد. هنر قلمزنی روی مس،برنج،نقره،طلا و دیگر فلزات توسط هنرمندان بجرب بصورت تخصصی دنبال می شود.تماس با واحد فروش: 09019277512
قلمزنی در اصفهان
قلمزنی های اصفهان
قلمزنان معروف اصفهان، چهره هایی هستند که از همان دوران کودکی به این هنر مشغول شدند و در بزرگسالی سبک خاص خود را ابداع نمودند. با تأسیس کارگاه های ساخت و آموزشی باعث پیشرفت هر چه بیشتر این هنر و پرورش هنرآموزان و افراد حرفه ای شدند که امروزه با کارهای هنری فاخر خود مایه مباهات در عرصه داخلی و بین المللی هستند. در این مطلب تا حد اطلاع به این اساتید اشاره کرده ایم.قلمزنان معروف اصفهان همان کسانی هستند که برای زنده نگه داشتن سبک اصفهانی در قلمزنی و به عبارت بهتر، حفظ رونق و جایگاه قلمزنی روی مس در بین صنایع دستی از هیچ تلاش و زحمتی دریغ نکردند و با صرف وقت و زندگی خود در این راه، آینده ای بهتر و درخشان تری برای صنایع دستی ایران رقم زدند.
همیشه در تاریخ زندگانی انسان ها، در عرصه های گوناگون، کسانی بوده اند که نسبت به هم دوره ای های خود درک بهتری داشته اند و فکر و ایده آنها محدود به زمان حال نبوده است و پیشرفت های بزرگی را رقم زده اند. قلم زنان معروف اصفهان از دسته این افراد بزرگوار و محترم هستند که با خلق آثار هنری که حاصل ساعت ها تلاش و دقت و ضربه کوبیدن با چکش می باشد، توانستند از منسوخ شدن این هنر جلوگیری کرده و کم کم جای محصولات قلمزنی را در بین سایر محصولات صادراتی و هنری باز کنند.در این مطلب قصد داریم با ذکر نام قلمزنان معروف اصفهان هم یاد و خاطره آنها زنده شود و هم اینکه کار نه چندان بزرگی در قدردانی از آنها انجام دهید.
هنر قلم زنی در اصفهان
استاد محمود دهنوی : استاد دهنوی از قلم زنان معروف اصفهان در سال 1305 متولد شده اند. ایشان قلمزنی را از سن 7 سالگی زیر نظر استاد کریم عتیقه چی شروع کردند و به مدت 3 سال به آموزش و یادگیری پرداختند.در ابتدا قلمزنی را روی فلزات برنج، مس، روی و ورشو شروع کردند و پس از مدت زمان کوتاهی، شروع به یادگیری قلمزنی بر روی نقره تحت نظر استاد رضا نائب پور نمودند. استاد محمود دهنوی از قلمزنان معروف اصفهان خیلی سریع پله های ترقی را طی کردند تا اینکه در 19 سالگی توانستند کارگاه مستقل خود را راه اندازی کنند. پس از آن در سال 1334 به همراه خانواده راهی تهران گردید و در اداره کل هنرهای زیبا به حرفه صنایع دستی قلمزنی ادامه دادند. به مدت 26 سال مدیریت کارگاه قلمزنی را بر عهده داشتند و نسبت به تعلیم و آموزش علاقه مندان و هنرمندان جدید اصفهانی و سایر افراد اقدام کردند.
استاد محمود دهنوی از اساتید قلمزنی معروف اصفهان در دوران بازنشستگی به تدریس ای هنر و طراحی سنتی در دانشگاه و موسسات آموزشی عالی پرداختند. استاد محمود دهنوی آثار خود را به افراد بسیار مهم زمان خود مثل ملکه هند، پادشاه اتیوپی، ولیعهد افغانستان، پادشاه بلژیک و رئیس جمهور اتریش اهدا نموده و در کشورهای بلژیک، هند، ایتالیا، آلمان، انگلستان، تونس، مصر، عمان و امارات آثار هنری خود را در معرض نمایش گذاشتند.هم اکنون بخشی از آثار استاد محود دهنوی در موزه هنرهای ملی و نمایشگاه دائمی صنایع دستی معاصر کشور نگهداری می شوند. ایشان در سال 1381 فوت کردند ولی یاد و خاطره ایشان به کمک ظروف قلمزنی شده حفظ خواهد شد.
استاد اکبر صامتی : استاد صامتی از قلم زنان معروف اصفهان که در سال 1313 به دنیا آمدند و از سن 10 ساگی زیر نظر استاد محمدرضا گلزار ملقب به عمو گلزار قلمزنی را یاد گرفتند. در سال 1342 به استخدام اداره میراث فرهنگی و هنرهای زیبا و سپس در سال 1350 به عنوان کارشناس موزه ایران باستان منصوب شدند. در سال 1381 کارگاه اختصاصی خود را تأسیس کردند. از جمله ویژگی های آثار استاد صامتی در قلمزنی می توان به طراحی بسیار حرفه ای و خلاقیت و ابتکار در نقوش قدیمی دوره اسلامی با حفظ اصالت آنها اشاره کرد. برخی از آثار هنری ایشان در موزه هنرهای ملی، موزه هنرهای معاصر اصفهان، موزه سازمان صنایع دستی و مجموعه های مختلف خارج کشور نگهداری می شوند.
استاد علی ظریفی اصفهانی ملقب به درویش فلزات : از اساتید و قلمزنان معروف اصفهان که در سال 1315 متولد شدند و از 4 سالگی زیر نظر استاد تقی پیشوطن در کاروانسرای حاج علی قلمزنی را یاد گرفتند و تاکنون هم مشغول به قلمزنی می باشند. ایشان اولین کسی بودند که حرکت فلز روی فلز را ابداع کردند و برای اولین بار نقوش برجسته را در قلمزنی بکار گرفتند با اینکه افراد هم دوره او باور نمی کردند. هم اکنون ایشان در اصفهان در زمینه قلمزنی به روش مشبک مشغول هستند.
قلم زنان معاصر
استاد سید مهدی علمداری : از قلمزنان معروف اصفهان که در سال 1326 متولد شدند که ابتدا علاقه وافر ایشان به مینیاتوری باعث ورود پیدا کردن ایشان در حوزه صنایع دستی گردید. سپس چون از نظر ایشان قلمزنی به نوعی نقاشی بر روی فلزات محسوب می شود، از 8 سالگی شروع به یادگیری آن نزد استاد سید حسن علمداری و دایی خود سید محمد قلمی زاده کردند. از 19 سالگی در هنر قلمزنی مستقل شدند و در نمایشگاه های خارجی زیادی هم حضور داشته اند. استاد علمداری در کارگاه علاوه بر قلمزنی، مینیاتوری و طراحی نقشه قالی را آموزش می دهند و در سال 1389 نیز درجه یک هنری را از سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی کسب کردند.
استاد امیر ساعی : از اساتید و قلم زنان معروف اصفهان که در سال 1324 متولد شدند و از دوران کودکی نزد استاد مشهدی عباس قلمزنی را یاد گرفتند. سپس برای ارتقای سطح خود نزد حسن ساعی (پسر عموی پدرشان) رفتند و زیر نظر استاد احمد لاهیجانی 6 سال آموزش دیدند. در سن 16 سالگی مستقل شدند و سبک صفوی را خیلی می پسندند. موضوعات قلمزنی مورد علاقه ایشان؛ خسرو و شیرین، کتیبه بندی به خط نستعلیق، اسلیمی، ختایی، گل و مرغ و همچنین لیلی و مجنون می باشند. در سال 1367 بهترین استاد قلمزن در سبک سیاه قلم معرفی شدند و در سال 1368 نیز به افتخار ایشان تمبر مخصوص ایجاد گردید.
استاد منصور حافظ پرست : از اساتید و قلمزنان معروف اصفهان که در سال 1324 متولد شدند و از سن 7 سالگی در کارگاه پدر به نام استاد رجبعلی حافظ پرست شروع به یادگیری کردند. در طی 58 سال فعالیت و زندگی پربار هنری، توانستند در سبک قلم گیری کاملا شناخته شوند. آثار هنری ایشان در موزه های صنایع دستی و کاخ سعد آباد نگهداری می شوند و در زمینه قلم زنی خطوط نستعلیق، نسخ و ثلث مهارت بی نظیری دارند.
استاد رجب علی راعی : از اساتید و قلم زنان معروف اصفهان که در سال 1362 متولد شدند و پایه گذار سبک نقش برجسته در قلمزنی هستند. این نوع سبک امروزه یکی از سبک های پرفروش ظروف قلمزنی است. ایشان قلمزنی را از سن جوانی زیر نظر استاد اسماعیل ارژنگ یاد گرفتند و به طور همزمان در مجسمه سازی هم دستی بر آتش پیدا کردند. ویژگی های آثار هنری استاد راعی وارد کردن صنایع دستی قلمزنی به حیطه تصویرسازی است تا از این طریق یک موضوع یا داستان را بیان نمایند. ضمنا برجستگی های غیر نرمال نیز از دیگر ویژگی های آثار ایشان هستند. آثار فاخر استاد راعی در زمینه قلمزنی مربوط به داستان های قرآن کریم، داستان های حماسی و عرفانی است.
استاد عباس شیرانی : ایشان در سال 1340 متولد شدند و زیر نظر استاد عبدالوهاب موسوی قلمزنی را یاد گرفتند. در 15 سالگی توانستند به شکل مستقل در حرفه قلمزنی فعالیت کنند و با شرکت در نمایشگاه های مختلف داخلی و خارجی و مهارت عالی پیدا کردن در سبک برجسته کاری به عنوان یکی از قلمزنان معروف اصفهان مطرح شوند.
استاد مجید بهرامی پور اصفهانی : از قلمزنان معروف اصفهان که در سال 1349 دیده به جهان گشودند و از سن 16 سالگی زیر نظر اساتید مهدی علمداری و مرحوم دهنوی قلمزنی را یاد گرفتند و در سال 1370 نیز کاملا مستقل شدند. سبک قلمزنی ایشان، برجسته کاری است و یکی از آثار هنری ایشان در موزه صنایع دستی تهران حفاظت می گردند. در سال 1389 نیز درجه یک هنری را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفتند.
استاد احمد فیناستیان : از قلم زنان معروف اصفهان که در سال 1316 متولد شدند. در 8 سالگی نزد استاد فرشی زاده به مدت 17 سال قلمزنی کار کردند و پس از آن 6 سال هم زیر نظر استاد احمد شکوهی در تهران به مهارت های عالی در قلم زنی دست پیدا کردند. سپس کارگاه مستقل خود را در خیابان ری تهران تأسیس کردند. از سال 1346 تا 1353 در کارگاه های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد، به درخواست استاد دهنوی مشغول به کار شدند و سبک ایشان را ادامه می داند و پس از آن سبک خاص خود را پیاده کردند. از آثار ارزشمند ایشان می توان به جام پایه دار دو پوست مسی که مزین به خط نستعلیق آیه الکرسی با جنس نقره هست اشاره کرد. از دیگر آثار فاخر ایشان تابلوی ملائکه با نماد جمهوری اسلامی و گلدان برنجی با طرح و نقش سلجوقی می باشد.
استاد اکبر بزرگیان : استاد بزرگیان از قلمزنان معروف اصفهان و اولین فردی است که قلمزنی را بدون آموزش از اساتید هم دوره خود، یاد گرفتند. پس از آن از طریق آشنایی با استاد دهنوی، سبک ایشان را ادامه دادند تا به فراموشی سپرده نشود.
استاد رضا قادران : یکی دیگر از قلمزنان معروف اصفهان، استاد قادران است که از کودکی به این حرفه علاقه زیادی داشتند و به یادگیری آن پرداختند. ویژگی آثار قلمزنی شده استاد قادران این است که در آنها کلیه ویژگی های آثار هنری اساتیدی همچون دهنوی، استاد علاقمندان، استاد علی ظریفی و استاد امیر ساعی به چشم می خورد.
قلم زنی روی مس اصفهان
یقینا اگر بخواهیم به تمامی اساتید و قلمزنان معروف اصفهان اشاره کنیم نیاز به لیست بی انتهای خواهیم داشت. اشاره نشدن نام برخی از اساتید قطعا به دلیل عدم دسترسی این مجموعه به نام و مشخصات این بزرگواران می باشد، کسانی که هر کدام به نحو خاصی باعث رشد، ارتقا و اعتلای این هنر بسیار ارزشمند و اصیل ایرانی شدند.قلمزنان معروف اصفهان سهم زیادی در رشد و پیشرفت این هنر اصیل ایرانی داشته اند.
