سازهای زهی از آلات موسیقی محبوب در بین هنرمندان ایرانی و خارجی بشمار می روند. امروزه انواع سازهای زهی سنتی و مدرن برای نواختن ترانه های مختلف استفاده می شوند که برخی از آنها مربوط به کشورهای خاصی با فرهنگ و آداب و رشوم مشخص می باشند. ساخت سازهای زهی از دیگر هنرهای صنایع دستی کاربردی بشمار می روند.سازهای زهی ایران از گوش نواز ترین نواها را تولید کرده و هنرمندان بسیار چیره دستی در نواختن آنها مشغول به فعالیت هستند. برخی سازهای زهی سنتی آوایی خاص داشته که برای فرهنگ های مشخصی در طراحی و ساخته شده است. البته با ظرفت بسیار می توان در ساخت آهنگ های مختلف تز آنها بهره برد. در این مقاله ما به معرفی سازهای زهی مختلفی خواهیم پرداخت.

تماس با واحد فروش: 09019277512

معرفی سازهای زهی ایرانی و جهانی

معرفی و آشنایی انواع سازهای زهی به ما کمک می کند تا با نواهای مختلف موسیقایی آشنایی پیدا کرده و هم در نواختن و هم برای خرید آنها اطلاعات بهتری داشته باشیم. نام سازهای زهی بیانگر صدا و نوع کاربرد آنها در هنر موسیقی می باشد.سازهای زهی ایرانی از آلات موسیقی محبوب بوده و تاریخچه بسیار قدیمی داشته که و در گذر زمان با تغییراتی ،به مناطق مختلف دنیا ورود پیدا کرده اند. سازهای سنتی از بهترین سازهای زهی بشمار می روند که در آهنگ سازی های هنرمندان امرزوی هم جایگاه ویژه ایی دارند. اگر علاقه داشته باشید که بدانید سازهای زهی چیست، می توانید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

ست ترمه و گلدان میناکاری

باکس ترمه و بشقاب میناکاری

ست هدیه تبلیغاتی

ست میناکاری گلدان و بشقاب

سازهای زهی یکی از انواع آلات موسیقی هستند و به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. صدایی که از یک ساز زهی به گوش می رسد، تند و تیز است و مانند کشیدن یک ابزار روی یک سری سیم یا رشته شنیده می شود. آلات موسیقی که با استفاده از یک دسته سیم، تار یا رشته‌های باریک و بلند ساخته شده اند، در حقیقت، ساز زهی نام دارند.

سازهای زهی یکی از انواع آلات موسیقی هستند و به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. صدایی که از یک ساز زهی به گوش می رسد، تند و تیز است و مانند کشیدن یک ابزار روی یک سری سیم یا رشته شنیده می شود. اگر بخواهیم تعریفی از یک ساز زهی عنوان کنیم باید بگوییم که آلات موسیقی که با استفاده از یک دسته سیم، تار یا رشته‌های باریک و بلند ساخته شده اند، در حقیقت، ساز زهی نام دارند. نوازنده برای نواختن موسیقی با این دسته از سازها باید ضربه ‌هایی را بر روی سیم یا تار وارد کند.

برای نواختن انواع سازهای زهی چند راه وجود دارد. برخی از سازها با ضربه زدن، صدا تولید می کنند. برای نواختن دسته دیگری از این سازهای موسیقی باید با استفاده از ابزار دیگری بر روی یک دسته تار یا رشته سیم، حرکت های رفت و برگشتی انجام داد. گروه دیگری از این سازها به صورتی هستند که با انگشتان دست به صورت مستقیم نواخته می ‌شوند. به این حرکت در اصطلاح، “زخمه زدن” به تار یا رشته های سیم در ساز گفته می شود. نحوه ساخت و تولید سازهای زهی بسیار شگفت انگیز است. همچنین پیشینه این آلات موسیقی شنیدنی و مثال زدنی است. سازهای مختلف از گروه آلات موسیقی در دوره های مختلف تاریخ به تدریج دستخوش تغییرات و تحولات زیادی شده اند.

همان‌طور که می‌دانید گروه های مختلفی در سراسر جهان، سبک های موسیقی متفاوت اجرا می کنند. استفاده از انواع ساز زهی در تمام موسیقی های ملل و اقوام متداول است. بر اساس سبک موسیقی و با استفاده از نوع ساز می توان صداهای متفاوتی تولید کرد. در ادامه با دسته بندی انواع سازهای زهی آشنا می شویم و اشاره ای به هرکدام خواهیم داشت.

تابلو قلمزنی

گلدان فیروزه کوبی

ست اداری خاتم کاری اصفهان

بشقاب میناکاری روی سفال

انواع سازهای زهی بر اساس شکل ظاهری و نحوه نواختن آن به سه دسته سازهای زخمه ای، سازهای کمانه ای و ساز زهی ضربه ‌ای طبقه بندی می شوند. در تمام این سازها و آلات موسیقی، روش تولید صدا بر اساس ضربه زدن یا به حرکت در آوردن سیم ها و رشته های تار است؛ به نحوی که ارتعاش و لرزش آنها باعث تولید صدا شود.

• انواع ساز زخمه ای: سازهای زخمه ای سازهایی هستند که نوازنده با استفاده از انگشتان دست، سیم یا رشته ‌های ساز را به ارتعاش در می آورد و با آهسته و تند کردن حرکات دست می تواند نحوه تولید صدا را کنترل کند. متداول ترین و محبوب ترین ساز زخمه ای، ساز گیتار و سه تار است. درصد زیادی از هنرمندان موسیقی در سراسر جهان به نواختن سازهای زهی از گروه ساز زخمه ای، علاقه زیادی دارند. گیتار، پرکاربردترین آلات موسیقی برای برگزاری کنسرت ها، تولید انواع موسیقی بی کلام و تک نوازی می باشد.

• انواع ساز کمانه ای:یکی دیگر از انواع سازهای زهی با نام ساز کمانه ای شناخته می ‌شود. شکل ظاهری و نحوه تولید صدا در ساز کمانه ای تا حدودی به ساز زخمه ای شباهت دارد. سازهای کمانه ای از یک بدنه اصلی و تعدادی رشته یا سیم بلند و باریک ساخته شده اند. نوازنده با استفاده از ابزار دیگری که به آن کمانه یا آرشه گفته می‌شود، بر روی سیم ها یا تارها می کشد. این حرکت رفت و برگشتی باعث تولید صدا و موسیقی می شود. نواختن با سازهای زهی کمانه ای، صدایی تیز تولید می کند. سازهایی نظیر ویولن و کمانچه، متداول ترین سازهای کمانه ای هستند. در موسیقی سنتی ایران، ردپای ساز کمانچه در دوران مختلف تاریخ بسیار دیده شده است.

• سازهای زهی ضربه ای: دسته دیگری از انواع سازهای زهی، به نوعی ساز ضربه‌ ای گفته می‌شود که در آن، نوازنده با استفاده از ابزار مجزا، ضربه هایی را بر روی تارهای یا سیم ها وارد می کند. از آنجایی که ضخامت رشته ‌های سیم، باریک و ضخیم است، صدای تولید شده می تواند متفاوت باشد. متداول ترین سازهای ضربه ای شامل پیانو و سنتور هستند. همه شما با صدای گوش نواز ساز پیانو آشنایی دارید. آهنگ های پیانو و سنتور، پرکاربردترین موسیقی تک نوازی یا کنسرت ها می باشند.

تابلو مینیاتور اصفهان

بشقاب قلمزنی با جعبه

ست گلدان مس و پرداز

بشقاب میناکاری با جعبه مخمل

علاوه بر سه دسته اصلی که در بالا برای انواع سازهای زهی معرفی کردیم، در موسیقی ملل و اقوام مختلف در سراسر جهان، سازهای دیگری هم وجود دارند که بر همین مبنا کار می کنند. سازهایی نظیر ویولن سل، چنگ، ویولا، ماندولین، لوت، بالالایکا، نمونه دیگری از این سازها هستند که در موسیقی غربی و موسیقی سرزمین های شرق آسیا بسیار استفاده می شوند.

تابلو میناکاری اصفهان

تابلو سه بشقاب میناکاری

تندیس میناکاری بته جقه

تندیس گلدان میناکاری

سازهای زهی جهانی

• ویولن:یکی از معروف ترین سازهای زهی غربی که شباهت زیادی به کمانچه دارد، ساز ویولن است. ویولن، یک ساز زهی است که در زمان ناصرالدین شاه به ایران وارد شد و به سرعت مورد استقبال نوازندگان آن زمان قرار گرفت.شکل ساختاری ساز ویولن از قرن نهم تا قرن شانزدهم بسیار تغییر پیدا کرد. نسل جدید ساز ویولن با نام ویولن الکتریک وارد بازار شده است که از نظر نحوه طراحی، پیشرفته تر از مدل های قدیمی مشابه خود است. برای نواختن ویولن باید از ابزار آرشه استفاده شود. افرادی که به نواختن ویولن علاقه دارند باید به صورت مستمر تمرین کنند، چون صدای این ساز در مراحل ابتدایی شاید گوش خراش باشد!
• ویولن سل:یکی دیگر از سازهای زهی غربی، ساز ویولن سل نام دارد. ویولون سل از نظر شکل ظاهری به ساز ویولن شباهت دارد اما از نظر ابعاد و اندازه بسیار بزرگتر از آن است. برای نواختن ویولون سل باید پایه آن را روی زمین قرار داد. با استفاده از آرشه، نوازنده می تواند ویولون سل را با مهارت کامل بنوازد. حرکت آرشه از یک طرف روی تارهای ساز و تنظیم سیم ها و تارها با دست دیگر، به هماهنگی فوق العاده بالایی نیاز دارد.

• کنترباس:یکی دیگر از سازهای زهی غربی با نام ساز کنترباس شناخته می‌شود. نحوه نواختن کنترباس شبیه ساز ویولن سل و ویولن است اما ممکن است از نظر نحوه کوک کردن ساز با آنها متفاوت باشد. استفاده از ساز زهی کنترباس در موسیقی غربی به سبک جاز، بسیار متداول است.
• ویولا:ساز زهی ویولا یکی دیگر از سازهای غربی است که در گروه آلات موسیقی زهی مورد توجه موسیقی دانان قرار دارد. برای نواختن ساز ویولا باید از ابزار آرشه استفاده گردد. اگر مقایسه‌ای بین این چهار دسته ساز انجام دهید از نظر ابعاد و اندازه، به ترتیب ویولن، ویولا، ویولن سل و کنترباس، از کوچک تا بزرگ قرار می گیرند.

• گیتار: یکی از معروف ترین و پرکاربردترین سازهای زهی، گیتار است. همه ما با گیتار آشنایی داریم. صدای گوش نوازی که از این ساز زخمه ای به گوش می‌ رسد برای موسیقی ترکیبی یا تک نوازی بسیار مناسب است.
• هارپ: یکی دیگر از انواع سازهای زخمه ای از گروه ساز زهی، سازهایی هستند که با نام هارپ شناخته می شوند. اگر به شکل هارپ نگاه کنید شبیه چنگ در موسیقی سرزمین ‌های شرقی دیده می ‌شود.
• بالالایکا: یکی از انواع سازهای زهی با طراحی خاص و کمی شگفت انگیز، ساز بالالایکا نام دارد. این ساز یک پایه به شکل مثلث دارد که روی زمین قرار می‌گیرد؛ دسته آن بلند است و تارها یا رشته سیم ها در سه یا چهار ردیف عمودی روی دست و پایه نصب شده‌اند.

• دولسیمر:ساز دولسیمر یکی دیگر از انواع سازهای زهی است که طراحی منحصر به فردی دارد. اگر به شکل این ساز زهی نگاه کنید شبیه به یک دوک دیده می شود که در قسمت میانی، دو فرو رفتگی دارد.
• لوت:ساز لوت، یکی از انواع سازهای زهی است که از نظر شکل ظاهری بسیار خاص و متفاوت می باشد. این ساز در قسمت پایین شبیه به گیتار بوده اما در قسمت بالایی، یک دسته کوتاه دارد که در زاویه ۹۰ درجه به دسته کوتاه دیگری متصل می شود.
• ماندولین:ماندولین، یک ساز زهی است که شکل ظاهری آن شبیه گیتار بوده اما ابعاد و اندازه آن و نوع طراحی آن کمی با گیتار متفاوت است. با استفاده از دکمه هایی که در قسمت بالای ساز ماندولین وجود دارد می توان آن را به اصطلاح، کوک کرد.

خرید سازهای زهی

اگر تا به اینجای این مطلب به یکی از انواع سازهای زهی علاقه مند شده اید و می خواهید این موسیقی را دنبال کنید، پیشنهاد می دهیم در نگاه اول به حوزه یا سبک موسیقی مورد علاقه خود دقت کنید. به طور نمونه شما از صدای ساز گیتار خوشتان می آید. باید به آموزشگاه موسیقی مراجعه کنید و پس از استعداد سنجی، مشخص می شود که شما می توانید این رشته را ادامه دهید یا خیر. قبل از اینکه اقدام به خرید یکی از سازهای موسیقی نمایید حتماً با یک آموزشگاه تخصصی در این حوزه مشورت کنید. یکی از نکاتی که در خرید انواع سازهای زهی باید مورد توجه قرار دهید نحوه استفاده شما است. اگر قرار باشد در منزل تمرین کنید، سازهایی که ابعاد بزرگتری دارند نظیر پیانو یا ویولن سل برای شما مناسب است اما اگر قرار باشد سازهای موسیقی را با خود حمل کنید، خرید پیانو قطعاً دردسرساز خواهد بود. به محلی که قرار است موسیقی را در آنجا تمرین کنید توجه داشته باشید. سبک مورد علاقه شما مشخص می کند که کدام یک از سازهای زهی را باید بخرید. گیتار، ساز تنبور، ویولن، ویولن سل، سنتور، سه تار و کمانچه، متداول ترین سازهای این گروه هستند. به هر کدام که علاقه داشته باشید می توانید با مشورت با یکی از اساتید موسیقی، بهترین گزینه را خریداری کنید.