- نویسنده: امید حسینی
تخته نرد یا بازی تخت نرد از سرگرمی های قدیمی ایرانی بشمار می رود. چیدمان تخته نرد برای شروع بازی شکل خاصی دارد که باید رعایت گردد. ساخت تخته نرد جزء صنایع دستی لوکس ایرانی بشمار می رود که هم از چوب درختان مختلف مانند گردو و هم از خاتم کاری اصل، برای آن استفاده می گردد. علاقه مندان به این بازی می توانند برای خرید تخته نرد اصل و لوکس خاتم کاری و چوب گردو به سایت فروشگاه مراجعه کنند.آموزش تخته نرد از مبتدی برای علاقه مندان به این سرگرمی در نظر گرفته شده است.رعایت قوانین تخته نرد الزامی است و این بازی جذاب دو نفره می تواند اوقات خوشی برای شما به همراه داشته باشد.خرید انواع تخته نرد لوکس دست ساز و حتی ساده برای مشتریان گرامی در نظر گرفته شده است. تخته نرد چوبی از بهترین محصولات سرگرمی صنایع دستی اصفهان بشمار می رود.بازی تخته نرد سرگرم کننده بوده و برای دور همی های دوستان پیشنهاد می گردد.چینش تخته نرد بصورت استاندارد و برای هر دو طرف کاملا الزامی است. شما می توانید از فضای مجازی براحتی آموزش بازی تخته نرد را فرا بگیرید.ما در این متن برای شما آموزش طرز چیدن تخته نرد را قرار داده ایم. شما می توانید بهترین تخت نرد های هنری را از سایت فروشگاه صنایع دستی اصفهان تهیه نمائید.تماس با واحد فروش: 09019277512
آشنایی با بازی تخته نرد
بازی تخته نرد چیست
بازی تخته نرد چیست و چه قوانینی دارد؟ تخته نرد که به آن نرد، نردشیر، وینشیر یا بکگمِن هم می گویند یکی از قدیمی ترین بازی های جهان است که به عقیده بسیاری از افراد و طبق کاوش های باستانی، اصالت آن به ایران باز می گردد. در این مطلب تمامی قوانین، نحوه چیدن مهره های تخته نرد، نحوه محاسبه امتیازات و قوانین دوبل را توضیح داده ایم. بازی تخت نرد را می توان بازی فکری هم بشمار آورد که البته با شانس انداختن 2 تاس همراه است. تخت نرد های زیبایی از صنایع دستی اصفهان را می توان در بازار مشاهده کرد که برای ساخت هر کدام از آنها زحمت زیادی کشیده شده است.
تخته نرد که گاهی اوقات با نام تخت نرد (البته به اشتباه!) نیز سرچ می شود یکی از قدیمی ترین بازی های صفحه و مهره ای جهان است که طبق بررسی های باستان شناسی مشخص گردیده که قدیمی ترین نمونه آن در حال حاضر در ایران در منطقه شهر سوخته سیستان و بلوچستان باشد. این تخته نرد ساخته شده از چوب آبنوس و به شکل ماری است که 20 مرتبه به دور خودش چرخیده و دمش را در دهان گذاشته است. جنس مهره ها نیز از لاجورد، عقیق و فیروزه بوده است. قدمت آن به 6 هزار سال پیش بر می گردد.
تاریخچه تخته نرد
با این احتساب از نمونه تخته نرد که در گورستان سلطنتی اور بین النهرین عراق پیدا شده قدیمی تر است. به طور کلی قدمت این بازی، به خاورمیانه و تمدن های بسیار قدیمی مثل تمدن ایران، روم، مصر و سومر مربوط می شود که از اولین تمدن هایی بوده اند که این بازی انجام می شده است.تخته نرد در روم باستان Alea به معنای هنر قمار با تاس نام داشته و نمونه اصلی بازی تخته نرد امروزی از بازی Kubeia یونان الهام گرفته شده که بعدا به Tabula معروف شد.
یکی از نام های بازی تخته نرد، نردشیر است چون عقیده دارند بنیانگذار آن اردشیر بنیانگذار سلسله ساسانی بوده که مربوط به 224 سال قبل از میلاد مسیح است. نرد به معنای چوب و کنده در پارسی قدیم است (گاهی اوقات به این بازی نرد هم می گویند). با توجه به روابط گسترده ایران با کشورهای جهان، این بازی به هند و سپس از آنجا به چین رفت که چینی ها به آن دو تا شش یا Shwa-liu می گویند و در انگلیسی به Backgammon معروف است.بیشتر از این شما را منتظر نمی گذاریم و به سراغ تحلیل بخش های مختلف بازی، چیدمان مهره و قوانین انجام این بازی سرگرم کننده و سالم می رویم.
هر کدام از بخش ها، مهره ها و رنگ های بازی تخته نرد چه معنایی دارد؟
هر کدام از قسمت های بازی تخته نرد معنا و مفهوم خاص خود را دارند. جالب است بدانید که حتی رنگ های انتخاب شده نیز دلیل دارند و از این نظر بازی تخته نرد را یکی از هوشمندانه ترین و اصولی ترین بازی های جهان می دانند که طراحی آن در کوچکترین موارد نیز بر پایه فکر و منطق بوده است.تخته نرد به عنوان نماد کره زمین می شناسند. 30 مهره آن بیانگر 30 شبانه روز هر ماه است و 24 خانه معادل 24 ساعت شبانه روز می باشد. 4 قسمت زمین بازی به معنای 4 فصل است. در این بازی برای تعیین برنده 5 دست یا ست بازی می کنند که به معنای 5 وقت یک شبانه روز می باشد.
چینش تخته نرد
چینش تخته نرد در ابتدا ثابت است. هر یک از مهره های تخت نرد جایگاه خاصی دارند. رنگ های سیاه و سفید به معنای شب و روز و 12 قسمت هر طرف زمین هم به معنای 12 ماه سال است. زمین بازی را به آسمان تشبیه کرده اند که در آن تاس همان ستاره بخت و اقبال و تاس ریختن به معنای گردش ایام است. مهره ها در واقع همان انسان ها هستند که با حرکت خود، حرکت انسان را در مسیر زندگی به تصویر می کشند. چینش تخته نرد در ایتدا برای هر یک از طرفین ثابت است. در انتها نیز خروج مهره ها به معنای مرگ انسان می باشد.جالب است بدانید که اعداد تاس هم معنای خاص خود را دارند. عدد 1 به معنای یکتایی و خداپرستی، عدد 2 به معنای آسمان و زمین، عدد 3 به معنای پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک، عدد 4 به معنای 4 جهت اصلی، عدد 5 به معنای خورشید، ماه، ستاره، آتش و رعد و عدد 6 به معنای شش روز آفرینش می باشد.در ادامه ابتدا به شما نحوه چیدمان مهره های تخته نرد را آموزش می دهیم و در انتها با آموزش قوانین بازی، نحوه انجام و رقابت را توضیح خواهیم داد.
قوانین تخته نرد
همانطور که می دانید در این بازی دو دسته مهره به رنگ های سفید و مشکی وجود دارند (البته در نمونه های امروزی رنگ های دیگری هم به چشم می خورد!) و نحوه چیدمان مهره به شکل زیر خواهد بود:
همانطور که مشاهده می کنید اگر رنگ سفید را انتخاب کنید، باید در خلاف جهت عقربه های ساعت حرکت نمایید و با انتخاب مهره مشکی باید در جهت عقربه های ساعت حرکت کنید. توجه داشته باشید که اگر در همین تصویر، جای رنگ سفید و مشکی تغییر کند، باز هم باید فردی که مهره سفید دارد در خلاف جهت عقربه های ساعت حرکت کند. این مورد اصلی ترین قانون برای طرز چیدن تخته نرد است.
آموزش تخته نرد
تا اینجا با چیدمان تخته نرد آشنا شدید و اکنون نوبت به نحوه انجام بازی می رسد!
برای شروع بازی هر کدام از بازیکنان باید یک تاس بریزند. بازیکنی که عدد تاس آن بیشتر باشد، برنده خواهد بود. اما اگر عدد ریخته شده توسط هر دو بازیکن برابر باشد دوباره باید تاس ریخته شود. به عنوان مثال اگر شما و حریفتان به ترتیب 4 و 6 آورده باشید، حریف شما باید بازی را شروع کند. اما برای حرکت دادن مهره ها نباید دوباره تاس ریخته شود و با همین اعداد 4 و 6 باید بازی شروع شود. عددها نشان می دهند که هر بازیکن، می تواند مهره های خود را به اندازه چند خانه به سمت جلو ببرد. فراموش نکنید که مسیر بازی همیشه به سمت جلو بوده و امکان حرکت به سمت عقب وجود ندارد.
اما حرکت دادن مهره ها، قوانین خاص خود دارد که در ادامه به توضیح آموزش بازی تخته نرد در مرحله حرکت مهره ها می پردازیم.
- مهره ها فقط می توانند به قسمت هایی منتقل شوند که آن قسمت یا خالی است یا اینکه حریف بیش از 2 مهره در آن قرار نداده باشد یا به عبارتی تک باشد.
- اعداد تاس نشان دهنده میزان حرکت مهره های شماست. به عنوان مثال اعداد 2 و 4 نشان می دهند که شما باید یکی از مهره ها را به اندازه 4 خانه و دیگری را به اندازه 2 خانه و یا اینکه یک مهره را به اندازه 6 خانه جلو ببرید. دقت داشته باشید که اگر قصد دارید یک مهره خود را به اندازه مجموع اعداد تاس حرکت دهید، باید فضای خالی وجود داشته باشد یعنی باید خانه چهارم یا خانه دوم، خالی باشد یا فقط یک مهره حریف وجود داشته باشد و سپس طبق عدد دوم به جلو بروید.
آموزش بازی تخته نرد
- اگر موقع تاس ریختن دو عدد مشابه بیاورید، باید دوبل بازی کنید. یعنی اگر شما در حین بازی جفت چهار بیاورید، باید به جای 2 حرکت چهارتایی، چهار حرکت چهارتایی انجام دهید. یا اینکه به هر نسبت دیگری که با 16 حرکت برابری کند.
- وقتی تاس ریخته می شود باید به اندازه اعداد نشان داده شده بازی کنید حتی اگر به ضررتان باشد. گاهی اوقات فقط شما می توانید یکی از اعداد را بازی کنید و امکان انجام حرکت بعدی به دلیل بسته بودن خانه ها وجود ندارد در این حالت مشکلی وجود نخواهد داشت. توجه کنید که در این حالت اولویت با عدد بزرگتر است. البته استثنا دارد که در ادامه توضیح می دهیم.
- اگر امکان حرکت هیچ کدام از مهره ها وجود نداشته باشد، نوبت خود را از دست خواهید داد.
- قانون دیگر این است که شما به عنوان مثال عدد 3 و 6 آورده اید و اگر ابتدا عدد 6 را بازی کنید امکان حرکت دادن عدد 3 را نخواهید داشت اما اگر ابتدا با عدد 3 شروع کنید امکان حرکت دادن عدد 6 هم به وجود خواهد آمد پس باید به همین روش بازی کنید حتی اگر در موقعیت خطرناکی قرار بگیرید.
- خانه ای که تنها یک مهره حریف در آن قرار دارد را می توان اشغال کرد که در این صورت مهره حریف اصطلاحا زده شده و روی بار قرار می گیرد.
- تا زمانی که مهره زده شده در بیرون بازی وجود داشته باشد، ابتدا باید مهره های خارج شده را وارد بازی کنید و سپس بازی را ادامه دهید. نقطه شروع از خانه حریف است. توجه کنید که قرار گرفتن مهره ای که در بیرون بازی است دقیقا از همان قوانین اصلی تبعیت می کند و امکان قرارگیری در خانه ای که بیش از 2 مهره حریف وجود دارد نیست. در غیر این صورت نوبت او از دست می رود.
قوانین بازی تخته نرد
با همین رویه که بازی کنید، نهایتا به مرحله ای می رسید که همه مهره ها در ناحیه خودتان قرار دارند. نکته و تکنیک بسیار مهم این است که در طول بازی سعی کنید در همه خانه های نهایی خود مهره قرار دهید که دلیل آن را در ادامه متوجه می شوید.
در این مرحله باید تاس بریزید تا براساس اعداد روی آنها، مهره ها را خارج کنید. به عنوان مثال اگر اعداد 2 و 3 بیاورید، باید از خانه 2 و 3 مهره خارج کنید و اگر در این خانه ها مهره نداشتید باید از خانه های عقب تر، با این اعداد بازی کنید. در نهایت بازیکنی که زودتر از حریف تمام مهره های خود را خارج کند، برنده خواهد بود.
برای محاسبه امتیازات هم قوانینی وجود دارد که عبارتند از:
- اگر قبل از اینکه حریف، یک مهره خود را خارج کند، شما بتوانید همه مهره های خود را بیرون ببرید، اصطلاحا می گویند حریف مارس شده است و شما به جای یک امتیاز 2 امتیاز خواهید گرفت. در انگلیسی می گویند Gammon شده است.
- اگر شما بتوانید همه مهره های خود را خارج کنید در حالی که حریف شما هیچ مهره ای را خارج نکرده باشید و یک مهره هم در خانه شما داشته باشد، اصطلاحا گفته می شود که حریف مارس سیاه، مارس اکبر یا سگ مارس شده است. در این حالت شما 3 امتیاز می گیرید. در انگلیسی می گویند Backgammon شده است. توجه کنید نام بازی هم از همین کلمه گرفته شده است.
- دوبل کردن یا داو دادن کاملا اختیاری است. بازیکنی که فکر می کند می تواند برنده بازی باشد، می تواند پیشنهاد دوبل به بازیکن حریف بدهد که در این صورت امتیاز نتیجه بازی دوبل خواهد شد. اگر بازیکن حریف این پیشنهاد را قبول کند، یک امتیاز از دست می دهد و شکست را می پذیرد. این پیشنهاد باید قبل از شروع بازی داده شود.
اگر بازیکن حریف پیشنهاد دوبل را بپذیرد، صاحب تاس خواهد شد و پیشنهاد دوبل بعدی را فقط می تواند خود او ارائه کند. به دوبل بعدی در بازی، Redouble می گویند که در این صورت اگر حریف، پیشنهاد را قبول کند، امتیاز نهایی در عدد 4 ضرب خواهد شد در غیر این صورت حریف 2 امتیاز از دست خواهد داد و شکست را می پذیرد.
نکته : هیچ محدودیتی برای پیشنهاد دوبل در بازی وجود ندارد. اگر پیشنهاد دوبل پذیرفته شود، تاس بازی عوض شده و از تاس دوبل استفاده می گردد که کمی بزرگتر بوده و اعداد دوبل شده روی آن نوشته شده است.
نکته : سایت های آنلاینی هم وجود دارند که می توانید به صورت عادی یا به شکل تخته نرد شرطی بازی کنید. تخته نرد یکی از زیباترین بازی های جهان بشمار می رود.
